Is je comfortzone wel zo comfortabel?

Je comfortzone. Ik vind dat eigenlijk zo’n misleidend woord. Het woord comfort impliceert gemak, rust, een prettig gevoel en een fijne plek, maar veel mensen ervaren hun comfortzone niet op deze manier. Het kan ook zijn dat je comfortzone juist beperkend voelt, frustreert en het lijkt alsof je de dingen die je wil bereiken niet bereikt. Je comfortzone is niets meer en niets minder dan een psychologisch beschermingsmechanisme tegen verandering.

Vanuit deze betekenis is de beschrijving van de comfortzone juist de plek die bekend is, die logisch voelt, waar routine is en waar je niet bang hoeft te zijn voor het onbekende. Een plek waaraan we gewend zijn geraakt en die ‘comfort’ oplevert doordat het bekend is. Dat is vaak de reden dat we langer blijven hangen in een baan of een relatie waar we al jaren over klagen; omdat de angst en onzekerheid van het onbekende ons enorm kan afremmen.  Zoals Richard de Leth zegt: “Mensen zijn liever bekend ongelukkig dan onbekend gelukkig.”

En toch zijn er manieren om jezelf uit die zogenaamde comfortzone te krijgen. Een mooi model om dit weer te geven is het model van Senniger. Dit bestaat uit een comfortzone, een leerzone en een paniekzone. In dit model staat de comfortzone voor alle situaties die we al kennen, activiteiten die ons makkelijk afgaan en vaardigheden die we al hebben geleerd. De paniekzone ligt ver buiten je comfortzone; de zone waarin uitdagingen liggen die te groot en te moeilijk zijn op dat moment. Doordat je de skills nog niet hebt weet je niet waar je moet beginnen en ervaar je een hoge mate van stress. De leerzone is de zone die tussen de comfortzone en de paniekzone inligt. In deze zone zit alles wat uitdagend is; dingen die we nog niet eerder gedaan hebben, maar die niet onmogelijk zijn om te doen. In deze zone voel je geen echte angst, maar juist focus en positieve emoties omdat je nieuwe dingen aan het leren bent. Doordat je meer tijd besteed in je leerzone, vergroot je je comfortzone en schuiven de dingen uit je paniekzone op naar je leerzone, maar hoe zet je die stap naar je leerzone?

• Ben eerlijk tegen jezelf. Als je voor een uitdaging komt te staan en die uit de weg gaat, probeer dan eens objectief te kijken naar de reden hiervoor. Zijn het goede redenen of zijn het vooral excuses om iets te vermijden? Is het omdat je het eigenlijk eng of spannend vindt? Als je eerlijk kijkt naar je beweegredenen kan je ontdekken wat de echte motieven zijn achter je keuze en dit helpt je bij het bewust maken van andere keuzes.
• Verklein de situatie. Vaak zitten er zowel spannende, als minder spannende kanten aan een situatie. Door te focussen op de minder spannende kanten, kan je de moeilijke delen makkelijker maken. Vind je het spannend om te netwerken met onbekenden? Focus je dan op 1 of 2 mensen waarmee je een klik ervaart. In elke uitdagende situatie zijn er mogelijkheden om met één voet in je comfortzone te blijven. Probeer deze mogelijkheden te herkennen er hier gebruik van te maken!
• Zet de stap. Uit je comfortzone stappen betekent nou eenmaal dat je de drempel over moet. Dat mag gepaard gaan met angst en/of spanning. Geef jezelf een doel en subdoelen om naartoe te werken, waardoor je ook dat overwinningsgevoel ervaart als je weer een stapje dichter bij je doel komt. Het kan ook helpen door dit te delen met anderen voor extra steun.

Het betreden van onbekende paden is niet per sé makkelijk of leuk, maar ongewild/ongewenst blijven hangen in wat je al kent kan ook absoluut klachten zoals bijvoorbeeld somberheid en vermoeidheid met zich meebrengen. Uit je comfortzone stappen brengt nou eenmaal angst met zich mee; angst dat het niet lukt of angst dat het gras niet groener blijkt. Het betekent dus ook niet dat je angstloos moet zijn, maar dat je juist bang mág zijn en vervolgens besluit dat iets anders, zoals jouw doel, belangrijker is dan de angst.

Weet jij wat je doelen zijn? Denk jij dat je die doelen gaat bereiken als alles zou blijven zoals het nu is? Twijfel jij wel eens of je iets moet doen omdat je het eng of spannend vind? Vind je het moeilijk om om te gaan met de angst en spanning die uit je comfortzone stappen met zich meebrengt?